Mówi się o Kaliszu, że jest najstarszym, polskim miastem. To w istocie skrót myślowy, odnoszący się do faktu posiadania przez Kalisz najstarszej, pośród wszystkich polskich miast, pisanej metryki, wystawionej przez Klaudiusza Ptolemeusza. Otóż ten grecki uczony i filozof, udokumentował w II w. n. e. istnienie starożytnej Kalisii, pisząc o niej w swoim dziele, pt. „Geographia” oraz zaznaczając ją na ówczesnej mapie świata. Kalisia leżała na słynnym szlaku bursztynowym, a ponieważ nie ma żadnych wątpliwości, że szlak ten przebiegał przez tereny dzisiejszej ziemi kaliskiej, wielu naukowców i historyków utożsamia tę starożytną krainę z Kaliszem, ku radości i dumie mieszkańców miasta.

W okresie wczesnego średniowiecza Kalisz leżał w miejscu zwanym dziś Zawodziem, pośród licznych rozlewisk rzeki Prosny. Odgrywał wówczas istotną rolę w procesie tworzenia się i późniejszego krzepnięcia państwa wczesnopiastowskiego. Natomiast według najnowszej koncepcji, ogłoszonej przez prof. Andrzeja Buko z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie, jest wielce prawdopodobne, że to właśnie tu znajdowała się kolebka pierwszych polskich władców – Piastów, którzy, stopniowo podbijając sąsiednie plemiona, dotarli w rejon Ostrowa Lednickiego, Gniezna i Giecza. O tamtych czasach przypomina dziś rekonstrukcja Kaliskiego Grodu Piastów, wzniesiona w miejscu pierwotnego grodu na terenie Rezerwatu Archeologicznego.

Dzisiejsze centrum miasta to symbol początku jego średniowiecznej historii. Właśnie tu Kalisz został przeniesiony po upadku grodziska, które uległo licznym zniszczeniom i straciło element obronny w wyniku przesunięcia się koryta Prosny. Główny Rynek z ratuszem, urokliwe kamieniczki, liczne kościoły, pełne autentycznych skarbów kultury oraz zabytkowe budynki, prezentujące rozmaite style architektoniczne to relikty, które pozostały nam po wielowiekowych fascynujących dziejach Kalisza – pełnych burz i tragedii, ale też ciekawych faktów i cudownych wydarzeń.